Nội Dung Chính
Tinh hoàn là gì? Bộ phận này có chức năng gì trong bộ máy sinh sản của nam giới. Tinh hoàn cấu tạo để sản xuất nội tiết để hình thành nên giới tính nam và sản xuất tinh trùng phục vụ sinh sản. Tinh hoàn rất nhạy cảm và dễ bị chấn thương, do đó nam giới cần hiểu rõ cấu tạo và chức năng để có phương pháp quan tâm và chăm sóc tới bộ phận quan trọng này! Hãy cùng tìm hiểu với Yo Sperm Test.
Tinh hoàn là gì?
Ở mỗi người đàn ông bình thường có hai tinh hoàn (hạt cà, ngọc hoàn, hòn dái…) nằm trong bìu. Cùng với dương vật, tinh hoàn được tạo ra rất sớm ngay từ những tuần lễ đầu ở phôi thai. Khi bào thai được 5-6 tháng thì tinh hoàn của bé trai còn nằm trong ổ bụng của bào thai, tuổi thai càng lớn tinh hoàn càng tụt xuống cho đến khi bé ra đời thì tinh hoàn mới tụt hẳn vào bìu. Tinh hoàn có nhiệm vụ sản xuất tinh trùng và các hormon chi phối đời sống tình dục của nam giới.
Môi trường sống, các bệnh lý, cách sử dụng thuốc thang của bà mẹ rất dễ ảnh hưởng đến sự phát triển và cấu tạo của tinh hoàn. Tinh hoàn có thể bị vướng lại trong quá trình di chuyển từ ổ bụng xuống bìu nhất là khi qua ống bẹn và bị mắc ở đấy tạo thành tinh hoàn ẩn.
Cấu tạo tinh hoàn như thế nào?
1. Tinh hoàn
Tinh hoàn ở bé trai mới sinh chỉ như hạt lạc ( thể tích 1-3ml), khi trưởng thành tinh hoàn mới to lên đến 14-25ml và có hình bầu dục kích thước trung bình chừng 5cm x 2,5cm x 1,5cm tương đương với quả trứng gà nhỏ ở những người có tinh hoàn to.
Cấu tạo tinh hoàn có 1 vỏ xơ bao quanh, được gọi là bao trắng, có nhiều vách chia tinh hoàn thành nhiều ngăn, mỗi ngăn chứa ống sinh tinh và các mô kẽ. Mô kẽ bao gồm các tế bào Leydig (là những tế bào sản xuất ra testosterone nội tiết tố nam giới đóng vai trò thiết yếu cho việc sản sinh tinh trùng), mạch máu và bạch huyết chiếm 20-30% khối lượng của cấu tạo tinh hoàn.
Các ống sinh tinh dài ngoằn ngoèo, nếu rải ra toàn bộ có chiều dài 250m chứa tế bào mầm nguyên thủy, tiền của tinh trùng. Các ống sinh tinh đều hướng vào một mạng những ống ở mào tinh gọi là lưới tinh để đổ vào ống dẫn tinh và túi tinh.
Tại đỉnh trên của tinh hoàn có một thể nhỏ, lỏng lẻo, có cuống, đó được gọi là mấu phụ tinh hoàn (appendix testis). Cực dưới tinh hoàn có dây bìu ( gubernaculum testis) đính tinh hoàn vào bìu.
2. Mào của tinh hoàn
Mào tinh hoàn là một ống bé nhỏ cuộn tròn gấp xếp thành nhiều nếp hình chữ C gồm 3 phần đầu, thân và đuôi, khi căng ra ống mào tinh dài tới 1,5m và có nhiều phần to nhỏ khác nhau. Đoạn đầu mào tinh hoàn có đường kính nhỏ nhất, cuộn lại nhiều vòng để trở thành chỏm mào (Caput), ống mào to dần lên đến đoạn đuôi thì trở thành ống dẫn tinh.
Mào tinh hoàn nằm ở phía sau – trên tinh hoàn và nơi gần tinh hoàn nhất là đầu mào tinh, đuôi mào tinh nối với tinh hoàn bằng mô xơ. Ống dẫn tinh nằm ở phía sau – trong của tinh hoàn. Mào tinh hoàn là bộ phận nhạy cảm cao, nắn vào rất đau. Va chạm mạnh vào mào tinh có thể gây phản ứng đau đột ngột đến ngất xỉu.
Trong cấu tạo tinh hoàn hệ thống động mạch và tĩnh mạch có sự sắp xếp đặc biệt cho phép trao đổi ngược dòng làm cho nhiệt độ tinh hoàn thấp chừng 2 độ so với nhiệt độ bên trong cơ thể.
Tinh hoàn có chức năng gì?
1. Chức năng ngoại tiết của tinh hoàn là sản sinh ra tinh trùng
Tinh trùng được sinh ra từ các tế bào mầm của các ống sinh tinh trong tinh hoàn rồi vào mào tinh. Cấu tạo tinh hoàn là bên trong có nhiều ống sinh tinh. Tinh trùng khi mới ở ống sinh tinh thì chưa có khả năng di chuyển và thụ tinh. Sau khi đi qua mào tinh, được tôi luyện và trang bị thêm những chất cần thiết mới có khả năng sống và có thể tự vận động, và khả năng thụ tinh được.
Cũng như nhiều bộ phân khác, quá trình sinh tinh cũng chịu tác động của quy luật tuổi tác, tuổi càng cao sự sinh tinh càng giảm, trung bình ở người trưởng thành mỗi ngày tinh hoàn sản sinh ra khoảng 70 triệu tinh trùng. Mỗi chu kỳ sinh tinh khoảng 72-75 ngày, đó là thời gian cần thiết để cho tinh trùng chín từ tế bào mầm cho đến lúc trưởng thành.
2. Chức năng nội tiết của tinh hoàn là sản xuất ra nội tiết tố nam (testosterone)
Chính nội tiết tố này cùng với androgen của vỏ thượng thận góp phần vào việc tạo đặc tính nam khi dậy thì như: Giọng nói ồm, trầm, mọc râu, mọc lông ở ngực và các chi, thân hình cơ bắp hoạt động mạnh mẽ, tính khí hung hăng, quyết đoán, ham muốn tình dục mạnh mẽ… Nó làm nên sự khác biệt giữa nam và nữ
Hai chức năng nội tiết với vai trò của tế bào Leydig và ngoại tiết với vai trò của tế bào mầm và tế bào Sertoli ( tế bào này có vai trò trung tâm trong quá trình sinh tinh, tạo hình tổ chức, phát triển tính nam) của tinh hoàn được thực hiện ở hai khu vực khác nhau của tinh hoàn nên nếu thương tổn ở một khu vực này có thể không ảnh hưởng đến khu vực kia.
Ví dụ: Khi quai bị biến chứng làm ảnh hưởng các ống sinh tinh, tinh hoàn nhưng các tế bào sinh nội tiết tố (Leydig) vẫn không bị tổn thương và do đó khả năng tình dục vẫn bình thường.
3. Mào tinh hoàn có chức năng rất quan trọng
Ấp ủ cho tinh trùng trưởng thành và chín muồi từ không có đến có khả năng tự vận động di chuyển (bơi) bằng vận động của đuôi tinh trùng và thu tinh được. Dẫn tinh trùng từ tinh hoàn vào ống dẫn tinh
Tồn trữ tinh trùng trước khi phóng (xuất tinh) nhất là ở phần đuôi mào. Đuôi mào tinh chứa chừng 55-65% số tinh trùng của mỗi lần xuất tinh, tinh trùng ở đây là những tinh trùng đã trưởng thành và chín muồi nhất, có khả năng thụ tinh.
Mào tinh hoàn có chức năng bảo vệ tinh trùng bằng hàng rào ngăn cản các chất hòa tan và các ion vào trong lòng ống, dịch trong lòng ống mào tinh có chứa chất chống oxy như Glutathione và các enzym chống độc ( Protection against xenobiotics).
Các bệnh về tinh hoàn thường gặp ảnh hưởng tới sinh lý, sinh sản nam giới
Tình trạng viêm xảy ra ở tinh hoàn và mào tinh hoàn, có thể bị 1 bên hoặc cả 2 bên. Do nhiều tác nhân: Virus, vi khuẩn, nấm, lao. Viêm tinh hoàn, viêm mào tinh hoàn phổ biến do virus quai bị để lại nhiều hậu quả như teo tinh hoàn đặc biệt là khi bị mắc vào độ tuổi dậy thì và sau dậy thì.
Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng bệnh lý khá phổ biến ở nam giới, tần suất mắc bệnh lý này lên tới 15% trong cộng đồng, có khoảng 65% người nam giới bị giãn tĩnh mạch tinh mà không bị ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng, 35% trường hợp còn lại bị ảnh hưởng nặng nề đến chức năng sinh tinh cần phải được can thiệp, gây cảm giác đau khó chịu, các vấn đề tới tinh trùng.
Ung thư tinh hoàn tuy là tình trạng ung thư ít gặp. Chỉ khoảng 1% tổng số các loại ung thư ở nam giới, tuy nhiên lại là một trong những bệnh ác tính nhất ảnh hưởng lớn đến nam giới trong độ tuổi 15 đến 35 tuổi. Nguyên nhân ung thư tinh hoàn hiện tại vẫn chưa cụ thể, rõ ràng.
Ung thư tinh hoàn xảy ra khi các tế bào khỏe mạnh trong tinh hoàn bị thay đổi. Các tế bào khỏe mạnh phát triển và phân chia trật tự để giữ cho cơ thể hoạt động bình thường. Đôi khi lại có một vài tế bào phát triển không bình thường khiến sự tăng trưởng này vượt quá tầm kiểm soát, những tế bào ung thư tiếp tục phát triển hình thành khối u tinh hoàn mà bệnh nhân thường tự sờ thấy được.
Cần kiểm tra chất lượng tinh trùng nếu như đã gặp phải các vấn đề ở tinh hoàn!
Phẫu thuật tinh hoàn tìm tinh trùng để sinh con!
Phẫu thuật tinh hoàn để tìm tinh trùng (microTESE) là kỹ thuật vi phẫu áp dụng với các nam giới bị hư hỏng tinh hoàn dẫn tới không thể sinh tinh và vô sinh, hiếm muộn. Nhiều nghiên cứu cho thấy khi tinh hoàn bị hỏng thì vẫn có những mô tế bào tinh hoàn vẫn chưa bị hỏng hoàn toàn từ đó các bác sĩ sẽ tìm được những tinh trùng từ những ống sinh tinh.
Việc phẫu thuật tinh hoàn để tìm tinh trùng cần được làm ở các bệnh viện đầu ngành, có các bác sĩ và chuyên hàng đầu có đủ kinh nghiệm có thể đọc được mô tế bào tinh hoàn để đảm bảo khả năng thành công nhất của phương pháp.
Bài viết trên đây đã phần nào khái quát cặn kẽ về tinh hoàn là gì? Việc tìm hiểu thông tin chính xác, đầy đủ về cấu tạo tinh hoàn nam giới, cơ chế sản sinh tinh trùng và các tác động tổn tại tới tinh hoàn giúp chúng ta nắm rõ tình trạng sức khỏe bản thân để kịp thời phòng tránh, phát hiện và chữa trị nếu không may gặp phải những biến chứng gây vô sinh ở nam giới.
